Program Czyste Powietrze uruchomiony został już w 2018 roku. Ma na celu zmniejszenie smogu w Polsce poprzez wymianę przestarzałych pieców grzewczych na nowoczesne i przyjazne środowisku. Ale to nie wszystko. Dofinansowanie obejmuje również wykonanie termomodernizacji całego budynku. Z tej pomocy mogą skorzystać właściciele i współwłaściciele budynków mieszkalnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą. Budżet programu to ponad 100 miliardów złotych.
Czemu warto skorzystać z programu Czyste Powietrze?
Wraz z wejściem w 2019 ustaw o konieczności wymiany przestarzałych kotłów każdy, kto posiada piec dłużej niż dziesięć lat lub jest to piec niespełniający norm emisyjnych, będzie zobowiązany do jego wymiany. Program Czyste Powietrze uruchomiono już w 2018 roku, a według statystyk do tej pory złożono ponad 378 tysięcy wniosków. Tempo zmian jest niestety zbyt wolne – wnioski złożone do tej pory przekładają się na około 9,8 procent wymienionych pieców. Łatwo więc można obliczyć, że przy utrzymaniu obecnego tempa, do końca programu wymienionych zostanie zaledwie około 25-30 procent szkodliwych środowisku kotłów. Aby przyspieszyć realizację, od 2022 roku zaktualizowano program.
Korzystne zmiany w 2022 roku
Od 2022 roku ruszył już trzeci etap projektu. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wprowadził zmiany, dzięki którym łatwiej będzie otrzymać dofinansowanie osobom w cięższej sytuacji materialnej. Wcześniej osoby z tej grupy mimo chęci wymiany pieca, wniosków nie składały, ponieważ nie miały możliwości wniesienia wkładu własnego. Dzięki wprowadzonym w tym roku aktualizacjom wnioski składać mogą osoby z dochodem nawet 900 zł miesięcznie przy wieloosobowym gospodarstwie oraz 1260 złotych przy gospodarstwie jednoosobowym. Maksymalna kwota refundacji to aż 69 tysięcy złotych. Co więcej dofinansowanie będzie sięgało nawet 90 procent całej inwestycji, a wnioskodawca będzie miał trzy lata na wywiązanie się z inwestycji. Trwają również prace nad udostępnieniem możliwości prefinansowania. Do tej pory można było tylko liczyć na zwrot już wydanych środków. W tym roku pojawi się możliwość do tej pory zarezerwowana dla osób korzystających ze ścieżki bankowej. Wnioskodawca najpierw otrzyma środki na inwestycję, z której będzie musiał się później rozliczyć.
Warto również wspomnieć o szerszym zakresie dotacji. Fundusze będzie można przeznaczyć również na termomodernizację budynku mieszkalnego. Modernizacja ocieplenia ma na celu zabezpieczenie budynku przed utratą ciepła, co zmniejszy zapotrzebowanie na energię do ogrzania powierzchni użytkowej. Szczególnie ważne jest w tym kontekście prawidłowe ocieplenie dachu i ścian, przez które może uciekać nawet połowa ciepła z domu. Bardzo dobrze nada się do tego niepalna wełna mineralna URSA GLASSWOOL, stanowiąca doskonałą izolację termiczną i akustyczną.
Materiały izolacyjne URSA są wpisane na Listę Zielonych Urządzeń i Materiałów prowadzoną przez niezależny Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, zawierającą materiały, które spełniają wymagania techniczne określone w programie Czyste Powietrze.
Więcej opcji finansowania bankowego
W 2021 roku pojawiła się możliwość wyboru ścieżki bankowej, czyli dotacja na częściową spłatę kapitału kredytu. Na razie kilka banków weszło do programu, ale Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stale poszerza ofertę, trwają rozmowy z kolejnymi dużymi instytucjami bankowymi. Dostępne więc będą kredyty na wymianę pieców i
termomodernizację budynków jednorodzinnych.
Większa rola urzędników samorządowych
Wraz z trzecim etapem programu oraz wprowadzeniem opcji prefinansowania zostanie również wprowadzenie wiele ułatwień dla wnioskodawców, wszystko po to, by program był bardziej dostępny, a rozliczenia dotacji – prostsze. Do tej pory złożenie wszystkich dokumentów i dopilnowanie formalności leżało właśnie po stronie wnioskodawcy, co dla wielu beneficjentów było problematyczne. Od 2022 roku to po stronie urzędników będzie leżała pomoc wnioskodawcom w przygotowaniu dokumentów, realizacji oraz w rozliczeniu inwestycji – samorządy będą typować „operatorów” pomagającym tzw. odbiorcom wrażliwym prowadzić cały proces inwestycyjny.
Proste zasady dla wszystkich
W wyniku dotychczasowych doświadczeń wdrażania programu Czyste Powietrze oraz postulatów zgłaszanych przez fundusze ochrony środowiska w poszczególnych województwach, organizacje branżowe i pozarządowe wprowadzono kilka modyfikacji. Przede wszystkim dotacje z programu Czyste powietrze będą łączyły się z gminnymi programami parasolowymi, w których wnioskodawca nie staje się właścicielem kotła po zakończeniu okresu trwałości. Co więcej, umożliwiono dłuższy czas realizacji projektu w wypadku, gdy opóźnienie wynika z przesunięcia terminu podłączenia gazu przez operatora. Dopuszczone również zostaną kotły dwupaliwowe na drewno kawałkowe i pellet. Trwają również prace nad doprecyzowaniem wymagań dla przewodów kominowych w przypadku kotłów na paliwo stałe.
W przypadku ocieplenia przegród budowlanych, w tym na przykład zakupu wełny mineralnej URSA GLASSWOOL do izolacji poddasza lub ścian zewnętrznych budynku, maksymalny poziom zwrotu kosztów wynosi od 30% do nawet 90%, czyli kwotowo dotacja może wynieść od 45 zł/m2 do nawet 135 zł/m2 ocieplonej powierzchni.
Wciąż trwają prace nad częścią zmian, które wejdą w życie od 2022 roku. Już teraz można powiedzieć, że nowa odsłona programu będzie bardziej przystępna i dotrze do większej liczby Polaków – również tych mniej zamożnych.
